مقایسه ماهیت وحی در قرآن و آکاشه‌وانی در متون مقدس هندو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

باور به دریافت کلام آسمانی به‌وسیله افرادی خاص و تأکید بر نقش هدایتگر این کلام برای انسان، یکی از آموزه‌های مشترک در بسیاری از ادیان، از جمله اسلام و آیین هندوست. بر اساس آموزه‌های هندو، برخی متون مقدس این آیین، موسوم به «شْروتی»، برگرفته از الهام و کلام آسمانی و ماورایی به ‌شمار می‌آیند که به این آموزه «آکاشه‌وانی» می‌گویند. البته الهامی بودن این متون، به معنی نزول اصوات و شنیدن آن به‌وسیله پیامبرانی برگزیده نیست؛ بلکه باور بر این است که بر اثر سیر و سلوک معنوی و خلوص روح عارفانی واصل و بصیر، که به آنها «رْیشی» می‌گویند، آنان کلام آسمانی را که از سرچشمة الهی متجلی شده، همچون انعکاس نور حق در آینه روحشان می‌بینند و سپس آن کلام را در زبان الهی سنْسْکریت در اختیار دیگران قرار می‌دهند. البته با وجود این وجه شباهت میان مفهوم وحی و آکاشه‌وانی، نبود آموزة بعثت انبیا در آیین هندو همچون ادیان سامی، آموزة آکاشه‌وانی را به کشف شهود عرفانی نزدیک می‌کند.

کلیدواژه‌ها